Udhëzues: Kujdesi shëndetësor në pacientët që dyshohen si të infektuar me COVID -19

Name: Udhëzues: Kujdesi shëndetësor në pacientët që dyshohen si të infektuar me COVID -19
Start: 2020-02-23T08:00:00+01:00
End: 2020-02-29T17:00:00+01:00

This event has passed.

Description

Kujdesi shëndetësor në pacientët që dyshohen si të infektuar me COVID -19 dhe që paraqesin simptoma të lehta, kontakteve te tyre dhe menaxhimi i kontakteve.

Përmbledhje

Kjo është një përmbledhje që OBSH ka hartuar për të dhënë një këshillim të shpejtë për rekomandimet e nevojshme për kujdesi nndaj pacientëve që trajtohen në kushtet e shtëpisë të dyshuar si të infektuar me COVID-19, që shfaqin simptoma të lehta, si dhe për masat që duhet të ndërmarrë shëndeti publik lidhur me manaxhimin e kontakteve asimptomatike.

Dokumenti është i bazuar në udhëzimet me bazë shkencore publikuar nga OBSH, duke përfshirë këtu parandalimin e infeksioneve dhe kontrollin e sëmundjeve respiratore akute, nëkujdesin shëndetësor, që mund të shkaktojnë epidemi apo pandemi: Udhëzuesi i brendshëm i OBSH-së (1), dhe bazuar nëinformacionin më koherent ekzistues në lidhje me infeksionin COVID-19.

Ky dokument është një përshtatje e versionin original që adreson MERS-CoV, publikuar në qershor 2018.

Ky këshillim i shpejtë është për profesionistët e shëndetit publik dhe ata të parandalimit dhe kontrollit, menaxherët e kujdesit shëndetësor si dhe punonjësit e kujdesit shëndetësor. Gjithsesi situata po monitorohet nga afër për të dhëna të reja që mund të sinjalizojnë rishikimin e përmbajtjes së këtij udhëzuesi të shpejtë këshillimi.

Ju lutem referojuni dokumentit të ISHP për përkufizimin e rastit:

Kujdesi shëndetësor në shtëpi për pacientët të dyshuar si të infektuar me COVID-19, me shenja të lehta.

Duke patur parasysh njohjen e kufizuar të deritanishme të sëmundjes së shkaktuar nga COVID-19 dhe mënyrës së tij të transmetimit, OBSH rekomandon që rastet e dyshuara me COVID-19, të izolohen dhe monitorohen në kushte spitalore. Kjo do të sigurojë si sigurinë dhe po ashtu cilësinë e kujdesit shëndetësor (në rast se simptomat e pacientit përkeqësohen), si dhe sigurinë e shëndetit publik.

Sidoqoftë, për disa arsye të mundshme, përfshirë dhe situatën kur kujdesi spitalor nuk është i disponueshëm ose është i pasigurtë (p.sh. kapacitete të kufizuara dhe burime të pamjaftueshme për të përballuar nevojat për kujdes shëndetësor), apo në rastet e refuzimit të hospitalizimit, kushtet alternative për sigurimin e kujdesit shëndetësor mund të merren në konsideratë.

Në rastin e kushteve të tilla, pacientët me simptoma të lehta dhe pa mbivendosje me situata të tjera kronike si sëmundje mushkërish apo zemre, problem me veshkat apo me të dhëna kompromentuese të sistemit imunitar, që e vendosin atë në një rrezik të shtuar për të zhvilluar komplikacione, mund të trajtohet në ambjentin e shtëpisë. I njejti parim i kujdesit në kushtet e shtëpisë zbatohet edhe për pacientët simptomatikë që nuk kanë më nevojë për hospitalizim. Ky vendim kërkon një gjykim të kujdesshëm klinik dhe duhet ndërmerret duke vlerësuar sigurinë e pacientit në kushtet e shtëpisë.

Një linjë komunikimi me punonjësin e kujdesit shëndetësor duhet të vendoset përgjatë gjithë periudhës së kujdesit në shtëpi, derisa pacienti të shërohet plotësisht.
Personeli i kujdesit shëndetësor duhet të përfshihet në rishikimin e gjendjes shëndetësore aktuale për të parë progresin e simptomave, nëpërmjet kontakteve me telefon dhe idealisht, nëse është e mundur, nëpërmjet vizitave ballë për ballë, në mënyrë të rregullt (p.sh çdo ditë), duke kryer teste diagnostikuese specifike sipas nevojave.

Personeli i NJVKSH gjithashtu eshte i perfshire ne kete proces duke mbeshtetur personelin e kujdesit shendetesor.

Nga ana tjetër, pacientët dhe anëtarët e tjerë të familjes duhen udhëzuar mbi higjenën personale, parandalimin bazë të infeksioneve, si dhe masat e kontrollit se si të kujdesen për anëtarët e infektuar të familjes në mënyrën më të sigurt të mundshme, dhe sesi të parandalojnë përhapjen e infeksioneve me kontaktet e shtëpisë. Pacientit dhe familjes duhet t’iu jepet mbështetja, edukimi dhe monitorimi i vazhdueshëm. Ata duhet të ndjekin rekomandimet e mëposhtme:

• Ta vendosin pacientin në një dhomë më vehte me ventilim të mirë.

• Të kufizojnë numrin e personave që përkujdesen për pacientin, mundësisht të caktojnë një person që është nëgjendje të mirë shëndetsore, që nuk paraqet rreziqe të tjera shëndetësore. Të mos lejohen vizitorët.

• Anëtarët e tjerë të shtëpisë duhet të qëndrojnë në një dhomë tjetër, ose nëse është e mundur, të mbajnë një distancë 1 m nga personi i sëmurë (p.sh të flenë në krevat më vehte).

• Të kufizohet lëvizja e pacientit dhe të minimizohet sipërfaqja që ndan me të tjerët. Të merren masa qësipërfaqet e përbashkëta (p.sh kuzhina, banjo) të jenë tëajrosura mirë (p.sh të mbahen dritaret hapur).

• Kujdestari duhet të mbajë një maskë mjekësore të puthiturmirë në fytyrë, kur ndodhet në të njejtën dhomë me personin e sëmurë. Maska nuk duhet prekur apo t’i lëvizurgjatë përdorimit. Nëse maska njomet apo bëhet pis me sekrecione, duhet të ndërrohet menjëherë. Flakeni maskën pas përdorimit dhe zbatoni higjenën e duarve pas heqjes sëmaskës.

• Kryeni higjenën e duarve (2), pas çdo kontakti me personin e sëmurë apo në ambjentin ku ata ndodhen. Higjena e duarve duhet të zbatohet gjithashtu edhe përpara apo pas përgatitjes së ushqimit, përpara ngrënies, pas përdorimit tëtualetit, si dhe sa herë duart duken të ndotura. Nëse duart nuk duken në pamje të parë të ndotura, mund të përdoret dezinfektuesi me baze alkoholi. Kryeni higjenën e duarve duke përdorur ujë dhe sapun, kur duart duken që janë tëndotura. Bëni të ditura kushtet e sigurisë (p.sh gëlltitijen aksidentale apo rrezikun për zjarr) para së të rekomandoni dezifektantët me bazë alkoholi për përdorim në kushtet e shtëpisë.

• Kur përdorni ujë dhe sapun, përdorimi i letrave njëpërdorimshe për fshirjen e duarve do të ishte i parapëlqyer. Nëse nuk është e mundur, përdorni peshqira tëposaçëm që nëse lagen, duhet t’i ndërroni.

• Higjena respiratore duhet të praktikohet gjithashtu, sidomos për personat e sëmurë, gjatë gjithë kohës. Higjena respiratore do të thotë që të mbulohet goja dhe hunda sa herë kollitesh apo tështin, duke përdorur maskat mjekësore, maskat prej cohe, letra apo parakrahun dhe të pasohet me higjenën e duarve.

• Hidhini materialet që janë përdorur për të mbuluar gojën apo hundën, ose pastrojini ato plotësisht pas përdorimit (p.sh duke përdorur sapun normal apo detergjent dhe ujë).

• Shmangni kontaktin direkt me lengjet e trupit, veçanërisht me sekrecionet orale dhe ato respiratore, si dhe me jashtëqitjen. Përdorni doreza njëpërdorimëshe, për tësiguruar kujdesin oral dhe respirator sa herë jeni në kontaktme jashtëqitjen, urinën dhe mbetje të tjera. Kryeni higjenën e duarve, si para dhe pas heqjes së dorezave.

• Dorezat, letrat, maskat dhe mbetjet e tjera të përdorura nga personat e sëmurë, apo ata që kujdesen për personat e sëmurë, duhet të vendosen në një kosh me qese, në dhomën e personit të sëmurë, përpara se të hidhen bashkë me mbeturinat e tjera të shtëpisë.

• Shmangni ekspozimet e tjera të mundshme me personat e sëmurë, apo me sendet e kontaminuara në ambjentin e tyre të ngushtë (p.sh shmangni përdorimin e përbashkët tëfurçës së dhëmbëve, cigareve, serviseve të ngrënies, pjatave, pijeve, peshqirave, sfungjerëve dhe çarçafëve). Serviset e ngrënies dhe pjatat duhet të pastrohen me sapun apo detergjent dhe ujë pas përdorimit dhe mund të ri-përdoren në vend që të hidhen.

• Pastroni dhe dezinfektoni vazhdimisht sipërfaqet e prekura si komodinat e dhomës së gjumit, kokën e krevatit, si dhe mobilje të tjera të dhomës së gjumit, çdo ditë, duke përdorur dezifenktant për shtëpinë që përmban solucion me ujë të oksigjenuar të holluar (1 pjesë ujë i oksigjenuar dhe 99 pjesë ujë).

• Pastroni dhe dezinfektoni banjon dhe sipërfaqet e tualetit tëpaktën një herë në ditë me dezifektant të zakonshëm shtëpije që përmban një përzjerje ujë të oksigjenuar6 (1 pjesë ujë i oksigjenuar dhe 99 pjesë ujë).

• Pastroni teshat, çarçafët, peshqirët e banjos dhe të duarve etj.të personave të sëmurë, duke përdorur sapun për tesha dhe ujë, apo duke i larë në makinë larëse në temperature 60 – 900 C, me detergjentin që përdorni në shtëpi dhe thajini rrobat mirë. Vendosni çarçafët e kontaminuar në një koshrrobash të palara. Mos i shkundni rrobat e ndotura dhe shmangni kontaktin direkt të lëkurës dhe rrobave me materialet e kontaminuara.

• Përdorni dorezat njëpërdorimshe si dhe veshjet mbrojtëse (p.sh përparëse plastike), kur pastroni apo merreni me sipërfaqet, teshat apo çarçafët e ndotura me lëngjet e trupit. Kryeni higjenën e duarve para dhe pas heqjes së dorezave.

• Personat me simptoma duhet të qëndrojnë në shtëpi derisa simptomat të zhduken, bazuar në gjetjet klinike dhe laboratorike (dy teste negative RT-PCR me të paktën njëdiferencë 24 orëshe).

• Gjithë pjesëtarët e familjes duhet të konsiderohen si kontakte dhe shëndeti i tyre duhet të monitorohet si më poshtë.

• Nëse një anëtar i familjes zhvillon simptomat e njëinfeksioni akut respirator, përfshirë këtu dhimbje fyti dhe vështirësi në frymëmarrje, ndiqni rekomandimet e shëndetit publik si më poshtë.

Punonjësit e kujdesit shëndetësor që japin kujdesin shëndetësor në shtëpi, duhet të bëjnë vlerësimin e riskut për të përzgjedhur Masat Mbrojtëse Personale (MMP)-të e përshtatshme.

Menaxhimi i kontakteve dhe vetekarantina

Në kuadrin e te dhenave për transmetimin nga njeriu tek njeriu të virusit SARS-CoV-2, personat (përfshirë punonjësit shëndetësorë) që mund të kenë qenë të ekspozuar ndaj individëve të dyshuar për COVID-19, duhet të këshillohen që të vetekarantinohen dhe te monitorojnë shëndetin e tyre për 14 ditë, që nga dita e fundit me kontaktin e mundshëm, dhe tëkërkojnë mbikqyrje të menjëhershme mjekësore nëse paraqesin ndonjë nga simptomat, veçanërisht temperaturë, simptoma respiratore si kollë dhe vështirësi në frymëmarrje apo diarre.

Një linjë komunikimi me një punonjës të kujdesit shëndetësor si dhe te shendetit publik ne NJVKSH perkatese duhet të vendoset përgjatë periudhës së vetekarantines. Personeli i kujdesit shëndetësor duhet të përfshihet në rivlerësimin e gjendjes shëndetësore së kontakteve të tyre, nëpërmjet telefonit dhe idealisht, nëse është e mundur, me vizita ballë për ballë dhe të rregullta (p.sh përditë), duke kryer teste specifike diagnostikuese sipas nevojave si dhe si kryhet vetekarantina duke u mbeshtetur nga NJVKSH.

Punonjësi i kujdesit shëndetësor apo NJVKSH duhet të japëparaprakisht instruksione se ku duhet kërkuar kujdesi shëndetësor kur një kontakt sëmuret, cila duhet të jetë mënyra më e përshtatshme e transportimit, kur dhe në cilën qendër shëndetësore duhet shkuar, dhe cilat masa kontrolli parandaluese duhen ndjekur.

• Lajmeroni numrin 127 per cdo problem qe mund te keni

• Lajmëroni qendrën e caktuar shëndetësore se një kontakt simptomatik do të shkojë në qendrën e tyre.

• Ndërsa udhëtoni për të kërkuar kujdesin shëndetësor, personi i sëmurë duhet të mbajë maskën mjekësore.

• Shmangni transportin publik për të shkuar në qendrën shëndetësore, nëse është e mundur; thërrisni një ambulancë apo transport për personin e sëmurë, me një mjet privat dhe hapni dritaret e mjetit nëse është e mundur.

• Kontakti i sëmurë duhet të këshillohet që të kryejë gjithmonëhigjenën respiratore dhe atë të duarve; të qëndrojë sa mëlarg të tjerëve që të jetë e mundur (të paktën 1 m), kur ështënë lëvizje dhe kur ndodhet në qendrën shëndetësore.

• Higjena e përshtatshme e duarve duhet të zbatohet nga kontaktet e sëmura dhe personat që kujdesen për ta.

• Çdo sipërfaqe që ndotet më sekrecione respiratore apo lengje trupore gjatë transportit, dueht pastruar dhe dezinfektuar me dezifektantë të zakonshëm të shtëpisë që përmbajnë njësolucion me ujë të oksigjenuar të holluar6 (1 pjesë ujë ioksigjenuar dhe 99 pjesë ujë).

• Gjithashtu masat e pershkruara per rastet e dyshuara zbatohen edhe ne rastet e vetekarantinimit te kontakteve.

Referencat

1. Infection prevention and control of epidemic- and pandemicprone acute respiratory diseases in health care. Geneva: World Health Organization; 2014 (WHO/CDS/EPR/2007.6; https://www.who.int/csr/bioriskreduction/infection_control/pu blication/en/ accessed 14 January 2020).

2. WHO guidelines on hand hygiene in health care. Geneva: World Health Organization; 2009 (WHO/IER/PSP/2009/01; http://apps.who.int/iris/handle/10665/44102 accessed 13 June 2018).

Further References

3.Management of asymptomatic persons who are RT-PCR positive for Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV): interim guidance. Geneva: World Health Organization; 2018 (WHO/MERS/IPC/15.2 Rev.1;

http://www.who.int/csr/disease/coronavirus_infections/management_of_asymptomatic_patients/en/ accessed 13 June 2018).

4. Clinical management of severe acute respiratory infection when Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERSCoV) infection is suspected: interim guidance. Geneva: World Health Organization; 2015 (WHO/MERS/Clinical/15.1;

http://www.who.int/csr/disease/coronavirus_infections/casemanagement-ipc/en/ accessed 14 June 2018).

5. Infection prevention and control during health care for probable or confirmed cases of Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) infection: interim guidance: Geneva: World Health Organization; 2015 (WHO/MERS/IPC/15.1;

http://apps.who.int/iris/handle/10665/174652 accessed 14 June 2018).

6. Infection prevention and control of epidemic- and pandemicprone acute respiratory infections in health care: WHO guidelines. Geneva: World Health Organization; 2014

(http://apps.who.int/iris/handle/10665/112656 , accessed 14 June 2018).

7. Atkinson J, Chartier Y, Pessoa-Silva CL, Jensen P, Li Y, SetoWH, editors. Natural ventilation for infection control in health-care settings: WHO guidelines 2009. Geneva: World Health Organization; 2009

(http://apps.who.int/iris/handle/10665/44167, accessed 14 June 2018).

Laboratory testing for Middle East respiratory syndrome coronavirus: interim guidance (revised). Geneva: World Health Organization; 2018 (WHO/MERS/LAB/15.1/Rev1/2018;

http://www.who.int/csr/disease/coronavirus_infections/merslaboratory-testing/en/, accessed 14 June 2018).

Investigation of cases of human infection with Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV): interim guidance. Geneva: World Health Organization; 2015 (WHO/MERS/SUR/15.2; http://www.who.int/csr/disease/coronavirus_infections/mersinvestigation-cases/en/, accessed 14 June 2018).

Surveillance for human infection with Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV): interim guidance. Geneva: World Health Organization; 2015 (WHO/MERS/SUR/15.1; http://www.who.int/csr/disease/coronavirus_infections/surveil lance-human-infection-mers/en/, accessed 14 June 2018).

Memish ZA, Zumla AI, Al-Hakeem RF, Al-Rabeeah AA, Stephens GM. Family cluster of Middle East respiratory syndrome coronavirus infections. N Engl J Med. 2013;368(26):2487–94. doi: 10.1056/NEJMoa1303729.

(http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23718156).

Mailles A, Blanckaert K, Chaud P, van der Werf S, Lina B, Caro V et al. First cases of Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) infections in France, investigations and implications for the prevention of human-to-human transmission, France, May 2013. Euro Surveill. 2013;18(24):ii

(http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23787161 , accessed 13 June 2018).

Hijawi B, Abdallat M, Sayaydeh A et al. Novel coronavirus infections in Jordan, April 2012: epidemiological findings from a retrospective investigation. East Mediterr Health J. 2013;19(Suppl 1):S12–8

(http://applications.emro.who.int/emhj/v19/Supp1/EMHJ_201

3_19_Supp1_S12_S18.pdf, accessed 13 June 2018).

Health Protection Agency (HPA) UK Novel Coronavirus Investigation Team. Evidence of person-to-person transmission within a family cluster of novel coronavirus infections, United Kingdom, February 2013. Euro Surveill. 2013;18(11):20427

(http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23517868, accessed 13 June 2018).

Guery B, Poissy J, el Mansouf L, Séjourné C, Ettahar N, Lemaire X et al. Clinical features and viral diagnosis of two cases of infection with Middle East respiratory syndrome coronavirus: a report of nosocomial transmission. Lancet. 2013; 381(9885):2265–72 doi: 10.1016/S0140- 6736(13)60982-4.

Assiri A, McGeer A, Perl TM, Price CS, Al Rabeeah AA, Cummings DA et al. Hospital outbreak of Middle East respiratory syndrome coronavirus. N Engl J Med. 2013;369(5):407–16. doi: 10.1056/NEJMoa1306742.

Omrani AS, Matin MA, Haddad Q, Al-Nakhli D, Memish ZA, Albarrak AM. A family cluster of Middle East respiratory syndrome coronavirus infections related to a likely unrecognized asymptomatic or mild case. Int J Infect Diseases.

2013;17(9):e668-72.

https://doi.org/10.1016/j.ijid.2013.07.001.

Ki M. 2015 MERS outbreak in Korea: hospital-to-hospital transmission. Epidemiol Health. 2015;37: e2015033.

doi: 10.4178/epih/e2015033.

Drosten C, Meyer B, Müller MA, Corman VM, Al-Masri M, Hossain Ret al. Transmission of MERS-coronavirus in household contacts. N Engl J Med. 2014;371:828-35. doi: 10.1056/NEJMoa1405858.

WHO MERS-CoV summary and literature updates – 2013- 2017. (http://www.who.int/csr/disease/coronavirus_infections/archiv e_updates/en/).

Start Date - End Date

Feb 23, 2020 - Feb 29, 2020

Start Time - End Time

8:00 am - 5:00 pm